Futbolda kafa toplarının demans ile ilişkisi gündemde. Son olarak Bobby Charlton’a demans teşhisi konulurken, böylece 1966’da Dünya Kupası finalinde İngiltere formasıyla sahaya çıkan 11 isimden 5’i bu hastalığa yakalanmış oldu. Unutulmaz futbolcu Tony Cascarino da konuyla ilgili çarpıcı bir yazıya imza attı.
DERLEYEN / METİN AKTAŞOĞLU Nobby Stiles’ın ölümü ve Sir Bobby Charlton’a demans teşhisi konmasının ardından bir süredir futbolun fikir masasında yer alan demans ve futbol ilişkisi yeniden konuşulmaya başlandı. İngiltere’nin 1966’da tek Dünya Kupası zaferini elde ettiği finalde oynayan 11 oyuncudan 5’inin demansa yakalanmış olması İngiliz basınında konunun güçlü bir şekilde gündeme gelmesini sağladı.
Futbolcuların altyapı da dahil olmak üzere kariyerleri boyunca kafa vuruşları yapmalarının demansı tetikleyebileceği öne sürülüyor. Bu korelasyon henüz emekleme aşamasında ancak 2002’de 59 yaşında yaşamını yitiren Jeff Astle’a 2014 yılında yapılan otopsinin raporunda Astle’ın beyninde kronik travmatik ensefalopati tespit edilmesi bakış açısını değiştiren olay oldu.
Ensefalopati: Beyin dokusunda genelde dejeneratif değişikliklerin görüldüğü hastalıklara verilen isim.
Kronik travmatik ensefalopati: Sinir sistemine zarar veren ve genellikle tekrarlanan kafa yaralanmaları sonucu ortaya çıkan ve demansa sebebiyet veren bir rahatsızlık.
İskoçya’da geçen yıl yapılan bir çalışma da bu otopsi raporunu destekler bir sonuca ulaştı. Glasgow Üniversitesi’ndeki araştırmanın lideri Prof. Willie Stewart, “Kafaya gelecek darbeleri azaltmak adına kafa vuruşlarına yaş sınırı getirmek güzel bir önlem ancak durumun ciddiyetine bakıldığında yeterli değil. Yaş grupları ve profesyonel seviyedeki futbolun tamamına bakılıp nerelerde efektif değişiklik yapılabilir, üzerine düşünmek gerek” dedi.
İLGİLİ HABER 
İskoçya 12 yaşın altındaki çocukların topa kafayla vurmasını yasaklıyor
Araştırmaya göre bunama ve birçok sinirsel rahatsızlığın futbolcularda diğer insanlara göre 3,5 kat daha fazla görüldüğü kanıtlandı. Ancak araştırma, bu durumun direkt sebebini kafa vuruşları veya beyin sarsıntılarına bağlamayı başaramamıştı. Buna rağmen İskoçya Futbol Federasyonu, 12 yaşından küçük çocukların topa kafayla vurmasını engelleyen bir karar aldı. İskoçya, Avrupa’da ilk olurken ABD’de bu karar 2015 yılında alınmıştı.
‘Tüm kutucuklara tik atıyorum…’
The Times’a konuyu değerlendiren 58 yaşındaki İrlandalı unutulmaz eski futbolcu Tony Cascarino, “Demans peşimden gelecek ve ben cevap istiyorum” başlıklı yazısında demansa yakalanma riskinin çok yüksek olduğundan söz etti:
“Tüm kutucuklara tik atıyorum. Babam demans hastası, anne tarafımda da demans var ve iki sene önce beynimden tümör aldırdım. Ayrıca profesyonel bir futbolcu olarak kariyerim boyunca toplara epey kafa vurdum. Kısacası bir sigorta şirketinin bana teklif yaparken dejeneratif beyin rahatsızlıklarını kapsama alacağını sanmıyorum.”
Korkmadığını belirten Cascarino, yalnızca babasının durumuna düşmek istemediğini ve 6 yıl önce demansa yakalanan babasına baktıkça kendi geleceğini gördüğünü ifade etti. Cascarino hissettiklerini içtenlikle ve çarpıcı şekilde şöyle aktardı:
“50’li yaşlarının sonunda eski bir futbolcunun beynini gösteren taramanın sonuçlarını kamuoyu ile paylaşmanın çok önemli olduğunu güçlü bir şekilde düşünmekteydim, tanı ne olursa olsun… Pek çok eski oyuncunun bir şeyleri unuttuğu yaşlar bu yaşlar. Bu yaşlarda iş ciddiye biniyor.
Bazen kelimelerimde kararsız kalıyorum ve on yıl önceki kadar berrak olmadığımı da biliyorum. Radyoda çalıştığımda, zaman zaman ancak artarak kelimeleri yanlış telaffuz ediyorum. Konsantrasyonumu korumak artık daha zor. Eşim, Jo, sözlerini tamamen yanlış söylesem de mutlulukla şarkılara eşlik etmeme çok gülüyor. Sadece Don McLean’in American Pie adlı parçasının sözlerini tamamen biliyorum. O şarkıyı söyleyemediğimde başımın dertte olduğunu anlayacağım.
Babamın kelimeleri yanlış telaffuz etmeye başladığı yaşlardayım. Babam, tam bir Del Boy karakteriydi, keskin zekalıydı. Okuması yazması yoktu ancak kurnazdı. Para kazanmanın yolunu hep bulurdu, şehre ayak uydurmuştu, zor durumlarda ayakta kalmasını bilirdi o yüzden günden güne eridiğini görebiliyordum.
Karşıma çıkabilecek durumdan korkmuyorum ancak önümdeki zaman dilimini bilmek istiyorum ki ona göre planlama yapmaya başlayayım. Tüm bilimsel makaleleri okumaya ve tüm uzmanlarla buluşmaya hazırım. Ancak eğer haysiyetimi yitireceksem, insana yaraşır bir şekilde yaşayamayacaksam o zaman bu dünyada kalmak istemem. Yardımlı intihardan yanayım. Demans ile yaşarken de hayatta olduğunuz için mutlu olabilirsiniz ama o, gerçek ben olmayacağım. Odadaki mevzu dışı kalmış insan olmak istemiyorum.”
View this post on Instagram