Efsane jokey Süleyman Akdı, Türk yarışçılığının derbisi Gazi Koşusu’nu SÖZCÜ için yorumladı. Geçmişten bu güne yaşadıklarını da anlatan Süleyman Akdı, Turgut Özal’ın Başbakan olduğu dönemde ve İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in adına düzenlenen yarış için Türkiye’ye geldiği zaman başına gelen ilginç olayları da anlattı.
Hüseyin ÇAĞLAR / ÖZEL RÖPORTAJ At üzerinde geçen yaklaşık 44 yıl… Başta iki kez Gazi Koşusu olmak üzere kazanılan sayısız büyük yarış ve kupa…
Yarışseverlerin ‘İmparator’ lakabını taktığı efsane jokey Süleyman Akdı, yarın koşulacak olan Türk yarışçılığının derbisi Gazi Koşusu’nu SÖZCÜ okurları için yorumladı.
-Yarışın en büyük favorisi Call To Victory gösteriliyor.
– Bugüne kadar gösterdiği performansla elbette ki Call To Victory en büyük favori. Ahmet Çelik, bu safkan ile üst üste 6. Gazi Koşusu zaferini yaşayabilir. Her ne kadar Call To Victory ile Vernazza ön plana çıksa da pandemi süreci birçok dengeyi değiştirdi. Bu nedenle çok farklı bir yarış olacak. Sürpriz bir sonuç çıkarsa şaşırmam.”
– Gazi Koşusu jokeyler için ne ifade eder?
– Gazi kazanmak büyük onur ve gurur. Her jokey için büyük anlam ifade eder. Bunun heyecanı bambaşka.”
– Hem babanız hem de siz Gazi kazandınız.
– Evet, baba ve oğul olarak Gazi kazanan tek aileyiz. Babam, Manisa Salihli’li. Ardından Ekrem Kurt ile ben geldik. Art arda 3 jenerasyonun şampiyon jokeyleri Manisa Salihli’liydi.”
– Salgın süreci sektörü nasıl etkiledi?
– Pandemide sektör zorlu günler yaşadı. 82 gün yarış olmadı. Bir atın aylık masrafı 7 bin lira civarı. 20 atı olan eküriler var. Bu, ayda yaklaşık 150 bin lira ediyor. Hemen hemen üç aylık dönemde bu at sahiplerinin bakiyesi eksi 450 bin lira civarındaydı. Umarım herkes zararını karşılar.
“YAVUZHAN’I GEÇMEYİ KAFAMA KOYMUŞTUM”
– Biraz da şampiyon safkan Yavuzhan’dan bahsedelim.
– Yavuzhan, çok enteresan bir attı. Yanına geldin mi imkân yok geçemezsin. Ama ben onu geçmeyi kafama koymuştum. Önce iki kez Sıhtaha ile geçtim. Ardından Haberbatur ile daha kolay üstünlük sağladım. Ertesi sene Yavuzhan’ın sahibi olan Gülerce ekürisine geçtim. Yavuzhan’la yarış kazanırken, Cumhuriyet Kupası Koşusu’nda ekürinin diğer atı Caş’a binmek istediğimi söyledim. ‘Yarışı Yavuzhan kazanır. Neden Caş’a biniyorsun’ diye sordular. Amacım, ekürinin kendi atıyla Yavuzhan’ı geçmekti, bunu da başardım. Yavuzhan ile Seren 1’in aygır olamamalarına çok üzülmüştüm. Çünkü çok büyük atlardı.
“BİZ ALAYLIYDIK, YENİ NESİL OKULLU”
– Sizin döneminizdeki jokeylerle şimdiki yeni jenerasyonu karşılaştırır mısınız?
– Biz alaylıydık, yeni nesil okullu. Ben, Halis Karataş, Sadettin Boyraz ve Selim Kaya gibi isimler ahırlardan yetişme. Gökhan Kocakaya, Özcan Yıldırım ve Mustafa Çiçek gibi jokeyler ise Apranti Okulu’ndan yetişme. Ben, aynı zamanda Apranti Okulu’nda danışmanım. Jokey yetiştirilmesine büyük önem veriyoruz. Güreş milli takımından beslenme uzmanı, Anadolu Efes’ten kondisyon hocası getirdik. Teknolojik her imkâna sahibiz. Geçen sene mezun ettiğimiz 3-4 apranti hariç 26-27 tanesi yarış kazandı. Pandemi sürecinde açık olan tek okul Apranti Okulu’ydu. İnşallah 18 Eylül’de yeni mezunlar çıkaracağız.
“YEDİ FARKLI CUMHURBAŞKANI BANA TÖRENDE KUPA VERDİ”
– Pek bilinmeyen ilginç bir rekorun da sahibisiniz.
– Yedi farklı Cumhurbaşkanı’ndan ödül aldım. Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer ve KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş. Adama demezler mi “Türkiye’de her Cumhurbaşkanı 5 yıl görev yapsa eder 30 sene” diye. Düşündükçe ben de şaşırıyorum.
– En anlam veremediğiniz olay neydi?
– Adına düzenlenen bir koşu için İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, Türkiye’ye geldi. Her yeri kapattılar, kuş uçurtmuyorlar. ‘Ringe çıkarken başınızı öne eğeceksiniz ve kraliçenin yüzüne kesinlikle bakmayacaksınız’ diye bizi tehdit ettiler.
– Uzun jokeylik yaşantınızda trajikomik bir duruma denk geldiniz mi?
– Başbakanlık Koşusu’nda Seren 1’e biniyorum. Zamanın Başbakanı Turgut Özal geldi. O dönem hükümet iyi gitmiyor. Benim de hipodroma gelen bir hayranım var. Rahmetli Mehmet amca. Sürekli benim için pankart açıyor, ‘Bindir Sülo’yu al parayı’ diye. Pankartı açar açmaz, ‘Bu siyasi pankart. Bu Süleyman Demirel’ci’ diye apar topar karakola aldılar. Sonra karakolda polislere diyorlar ki, ‘Yahu bunun Demirel ile ilgisi yok. Jokey Süleyman Akdı için açıyor bu pankartı.’ Ardından serbest bıraktılar.
12 BİN 800 YARIŞ, 4 BİN 350 BİRİNCİLİK
– 44 yıl süren bir kariyer. Bu hikâye nasıl başladı?
– 1949 doğumluyum. Atçılığa babam sayesinde başladım. 11 yaşında Burhan Karamehmet ekürisinde işe girdim. 13 yaşında lisansım çıktı ve yarış binmeye başladım. O dönemlerde 13 yaşında bir çocuğun at binmesi oldukça garipsendi. Çünkü bunun, örneği yoktu. İnanılmaz derecede heyecanlıydım. İlk yarışımda Miçiko diye bir ata bindim ve 3. oldum. Eski Galatasaraylı futbolcu rahmetli Reha Eken, bana buket verdi ve ‘Sen şampiyon jokey olacaksın’ dedi.
Bunu duyunca başladım ağlamaya. İlk yarışımı Burhan Karamehmet’in Tuğra isimli atıyla kazandım. 1964’te İstanbul’a döndüm, 1965 senesinde jokey oldum. 1966 ve 1967’de üst üste Ekrem Kurt’un ardından en fazla yarış kazanan jokeydim. O seneden sonra uzun yıllar şampiyon jokey bendim. 12 bin 800 yarışta at bindim, 4 bin 350 birincilik elde ettim. İki Gazi ile Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık koşuları başta olmak üzere birçok Grup 1 yarış kazandım.
– Unutamadığınız bir yarış var mı?
– 1966 senesindeki Tarım Bakanlığı Koşusu. Şehla diye bir atla kazandığım ilk açık yarıştı. 1968 yılında Lovely Prince’le kazandığım Cumhurbaşkanlığı Koşusu’nu da unutamam. O zamanki Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, kupayı verecekken gür bir sesle ‘Kaç yaşındasın’ diye sordu. Heyecandan unuttum. 18 miydim, 19 muydum. Sonra hatırladım, 19 yaşındaydım.
SÜLEYMAN AKDI İLE NOSTALJİ
– Sizde iz bırakan Arap ve İngiliz atları hangileri?
– Unutamadığım Arap atlarının başında Satvet geliyor. Büyük bir şampiyondu, birçok da şampiyon yavrusu oldu. Gazel’e bindim, Tulrah’a bindim, çok iyi atlardı. Ersoylu ile 1600 metrede rekor kırdık. 4 tane büyük koşu kazandım. İngiliz atlarına gelince; ilk sırada Karayel. Ekrem ağabeyin (Kurt) kilosu tutmadığı için sadece 1 yarış bindim. Tünkut, Seren 1, Johny Guitar ve Trapper da bende iz bırakan isimlerdi.