İngiltere Premier Lig kulüpleri, sahipleri ABD’li olan Manchester United ve Liverpool’un İngiliz futbolunu yeniden yapılandırmak için önerdiği radikal ‘Büyük Resim Projesi’ planını oybirliği ile reddetti. Peki ‘Büyük Resim Projesi’ neydi ve neleri amaçlıyordu? Bazı kulüplerin parayı ve gücü elinde tutma planı gibi görünen teklif neden reddedildi?
Alican ÖZCAN | İngiltere’nin iki büyük kulübü Liverpool ve Manchester United’ın, İngiltere Futbol Ligi (EFL) Başkanı Rick Parry’yi de arkalarına alarak ülkedeki futbolu yeniden canlandırmak için olağanüstü bir teklifle ortaya çıkması İngiliz futbolunda adeta iç savaş yaşanmasına neden oldu.
Manchester United’ın sahipleri ABD’li Glazer ailesinin ve Liverpool’un asıl sahibi John W Henry ve hissedar Mike Gordon’un öncülüğündeki teklif, corona virüsü nedeniyle büyük zarara uğrayan futbol sektörünün yeniden kalkındırılmasını hedefliyordu. Ancak kimilerine göre bu teklif kapalı kapılar ardında yapılan rant paylaşımından başka bir şey değildi.
Premier Lig’deki takım sayısını 20’den 18’e indirmeyi, Community Shield ile Carabao Cup turnuvalarını kaldırmayı, küme düşme ve yükselme sisteminin yeniden dizaynını içeren teklifte, kulüplerin eşit oy hakkının ortadan kaldırılmasının yanı sıra alt liglerdeki takımların daha fazla gelir kazanmasını sağlayarak iflas etmesini engelleyecek birçok radikal değişiklik yer alıyordu.
Ancak Championship, 1. Lig ve 2. Lig kulüplerinden oluşan 72 kulüp üyeli EFL’nin desteğine rağmen, İngiliz hükümeti, Premier Lig yönetimi ve taraftar gruplarının hışmına uğrayan bu teklif, kulüplerin oybirliği ile reddedildi. Ancak Premier Lig yönetiminden yapılan açıklamada yeni bir model tartışmasının yapılabileceği söylendi.
Peki, Spor Bakanlığı’nın “şaşkınlık ve hayal kırıklığı”, “arka oda anlaşması” ifadeleriyle sert tepkisiyle karşılaşan ‘Büyük Resim Projesi’ neydi ve neyi amaçlıyordu? Manchester United, Manchester City, Liverpool, Tottenham, Chelsea ve Arsenal’in Premier Lig yönetiminden çıkıp EFL bayrağı altında yeni bir lig kuracağı iddialarının kulisleri salladığı günlerde neler yaşandı?
BÜYÜK RESİM PROJESİ NEYDİ?
İngiltere’deki alt lig takımlarının, corona virüsü salgınından kaynaklı ekonomik sıkıntılardan kurtulmalarına yardımcı olmak için 250 milyon Sterlin’lik bir kurtarma paketi içeriyordu. EFL Başkanı Parry, Championsip, 1. Lig ve 2. Lig’de yer alan 72 kulübün desteğini arkasına alarak bu teklife omuz veriyordu. Uzun vadede televizyon gelirlerinin daha adil bir şekilde dağıtılmasının yanı sıra 250 milyon Sterlin bu kulüplere hibe edilecekti.
Premier Lig’deki takım sayısının 20’den 18’e düşürülmesini öneren teklifle, en üst ligde futbol oynama umudu çok az olan onlarca alt lig takımı için ekonomik açıdan piyango vurmuş gibiydi. Ancak bununla birlikte, orta kademe kulüpler, Premier Lig mücadelesi veren kulüpler ve Premier Lig’in alt kademelerinde yer alanlar ise bu teklifle işlerin kendileri için çok da iyi bir yönde gitmeyeceği fikrine kapıldı.
Alt lig takımları için cazibe dolu teklifte Premier Lig’deki gelir dağıtımının ve oy hakkının da değiştirilmesi önerildi. Teklif, her kulübün 1 oy hakkı olduğu sistemini ortadan kaldırarak, ‘Büyük Altı’ olarak adlandırılan Manchester United, Liverpool, Arsenal, Chelsea, Manchester City, Tottenham’ın yanı sıra West Ham United, Everton ve Southampton’a daha fazla söz hakkı verilecekti.
Çünkü bahsi geçen kulüpler, lige olan ilginin büyük çoğunluğunun kendilerinden kaynaklandığını düşünerek masada daha fazla güç hak ettiklerine inanıyor. Tam da bu noktada maddi olarak iyi niyetlerle dolu teklifin arka planında başka düşüncelerin yattığı iddiası güç kazanıyor.
“EFL çok kötü durumda. Liverpool ve Manchester United dışında çözüm bulan yok. EFL’deki her konuda anlaşmazlık var ve bu gidişle asla bir yere varamayız. Zaman bizden yana değil ve bu şekilde giderse kulüpler iflas edecek. Evet, gerçekten zengin adamların insafına kaldık. Ancak masadaki her şey çok sınırlı olduğu için birlerinin inisiyatif alması hiç yoktan iyi. Altı kulübün daha fazla güce sahip olması bir felaket mi? Her sektörün büyük oyuncuları yok mu? Bu öneri, alt ligleri daha istikrarlı hale getirecek. Birçok kulübü iflastan kurtaracak.” -League One’daki bir kulübün yöneticisi
İLGİLİ HABER 
2 yıl önce İngiltere`nin gururuydu, şimdi 87,5 milyon Euro`luk fiyasko!
TEKLİF NEDEN REDDEDİLDİ?
Her ne kadar uzun vadede ekonomik olarak büyük vaatler sunsa da, ‘Büyük Resim Projesi’nin neden reddedildiği sorusuna cevap arayınca bu kararın çok da haksız olmadığı düşüncesi güçleniyor. Her şeyden önce kulüp sayısının 18’e düşürülmesi, kümede kalma savaşı veren hiçbir takımın istemeyeceği bir durum. Ayrıca, Premier Lig’de her kulübün 1 oy hakkının kaldırılarak bazı kulüplerin daha fazla söz hakkına sahip olması durumu kabul görmeyen bir başka gerekçe. Ayrıca televizyon gelirlerinin dağıtımında da benzer güç dengesi değişimleri de bazı kulüplerin güç kapma yarışına girdiği düşüncelerine neden oldu.
EFL Başkanı Parry teklifin reddedilmesi sonrası şu açıklamayı yaptı:
“Premier Lig yönetimi konuyla ilgili önerilerde bulunabilir veya kurtarma fonuyla ilgili kısa vadeli sorunları çok daha hızlı çözebilirdi. Sebep ne olursa olsun yapamadılar. Cesur bir planı desteklemekten utanıyor muyum? Hayır. İşbirliği ihtiyacından bahsediyorlar. Kısa vadeli kurtarma paketini devreye sokmaları aylar sürdü.”
Öte yandan Parry, altı büyük kulübün Premier Lig’den ayrılarak EFL bayrağı altında başka bir lig kurma planı olduğu iddialarını ise yanıtsız bıraktı.
Premier Lig CEO’su Richard Master’ın ise, Premier Lig kurtarma paketi için günün her saati mesai yaptığı söyleniyor. Ancak seçkin kulüplerin eline aşırı güç vermek yerine tüm üst düzey kulüpleri koruyan başka bir anlaşma yapmakta kararlı. Öte yandan hem Premier Lig Başkanı Gary Hoffman’ın, hem de CEO Masters’ın, Liverpool ve Manchester United ile EFL arasındaki gizli görüşmelerden dışlanması diğer kulüplerin sinirlenmesine yol açtı.
Liverpool’un sagibi John W Henry (solda), Premier Lig CEO’su Richard Masters (ortada), EFL Başkanı Rick Parry (sağda)
ETKİLERİ NELER OLDU?
Yaşananların ardından tüm taraflar arasında elde edilen tek şey öfke oldu. Premier Lig yönetimi tartışmaların uygun kanallar aracılığıyla yürütülmesi gerektiğini ve birkaç önerinin futbol üzerinde zararlı bir etkisi olabileceğini belirten sert bir açıklama yayınladı. Ayrıca EFL Başkanı Rick Parry’nin bu teklife destek vermesinin kendilerini hayal kırıklığına uğrattığını belirttiler.
Bir Premier Lig kulübünün yöneticisi ise, gelişmeleri moral bozucu olarak nitelendirdi. Bir başka Premier Lig kulübü yöneticisi, haberi bir gazetenin web sitesinde gördüğü için öfkeliydi: “Bundan bize hiç bahsedilmedi.”
İngiltere’de futbolun yeniden dizaynı adeta bir iç savaş etkisi yarattı. Büyük kulüpler, parayı ve gücü elinde tutmanın yollarını arıyor gibi.
BU BİR GÜÇ YARIŞI MI?
Bu soruya açık şekilde ‘Evet’ yanıtı verilebilir. 1992 yılında yeniden düzenlenen Premier Lig kurallarına göre, ligde yapılacak her değişiklik için minimum 14 oy toplanması gerekiyor. ‘Büyük Resim Projesi’ kabul edilseydi durum artık böyle olmayacaktı. Her ne kadar oy hakkı daha fazla olması önerilen kulüplerin yalnızca belirli alanlarda bu yetkinliğe sahip olacağı iddia edilse de işin aslı bu kadar basit değil. Çünkü plana göre, dokuz kulüp bir TV anlaşması onaylayabilir veya bir kulübün yeni sahibini veto edebilir. Ayrıca, teklifin onaylanmasının ardında gelecekte bu yetkilerin sınırlarının genişletilmeyeceğine dair hiçbir garanti bulunmuyor.
İLGİLİ HABER 
Bu ismi hatırlayın: Moise Kean! Hırsızlıkla başlayan futbol kariyeri…
PARA ODAKLI PLAN!
Günümüzde milyarlarca dolarlık bir sektör haline gelen futbol, İngiltere’de toplumun en önemli parçası. ‘Büyük Resim Projesi’ teklifinde, çok daha sıkı harcama kontrollerini içeren kritik maddi kurallar bulunuyordu. Kulüpler için harcama limitinin yanı sıra maaşların sınırlandırılması planlanıyordu. Son yıllarda bazı kulüplerin tüm gelirlerinden fazlasını oyuncu maaşlarına vermesiyle ortaya çıkan gelir dengesizliğinin önüne geçilecekti ve futbolun geleceği sürdürülebilir kılınacaktı.
ŞİMDİ NE OLACAK?
İngiliz medyasında teklife karşı olan cephe şu yorumu yapıyor: “Önümüzdeki birkaç gün bu teklifin iyi olduğuna ikna etmek için PR çalışmaları yapılacak. Manchester United ve Liverpool’un sahiplerinin futbol piramidi ve alt lig kulüplerinin kötü durumundan çok endişe duyduğu söylenecek. Ancak sabahları bu endişeyle uyandıkları şeyin bu konu olduğuna inanmak zor ve tek amaçları daha fazla para kazanmak. Bunu engelleyenin ise, Premier Lig kuralları ve 14 kulübün çoğunluk oy verme kuralı olduğunu düşünüyorlar.”
Bu hafta Premier Lig hissedarları arasında bir toplantı yapılması planlanıyor.
EFL kulüpleri için bir kurtarma planı gündemdeki kilit konulardan biri ancak, şüphesiz Büyük Resim Projesi en fazla tartışmaların yaşanacağı konu olacak.
YARDIMLAR 100 MİLYON DOLARI AŞTI
Pandemi nedeniyle üç aylık kapanmanın ardından Haziran ayında yeniden sahalara çıkan İngiliz futbolu, diğer Avrupa ülkelerinin yanı sıra taraftarların tribünlere dönmesine izin vermiyor. ‘Büyük Resim Projesi’nin reddedildiği toplantıda üçüncü ve dördüncü kademedeki kulüpler için faizsiz kredi ve 65 milyon dolar değerinde bir kurtarma paketi onaylandı. Bir önceki kurtarma paketiyle birlikte kulüplere yapılan yardım miktarı 100 milyon dolar’ı aşmış oldu. Ancak Premier Lig yönetiminden yapılan açıklamada, ikinci kademe takımları için mali yardımla ilgili görüşmelerin devam ettiği belirtilirken, taraftarların stadyumlara geri dönmesinin tüm takımlar için ne kadar önemli olduğu özellikle vurgulandı.
“Futbol, taraftarlar olmadan bir şeye benzemiyor ve futbol ekonomisi onlar olmadan sürdürülemez. Premier Lig ve tüm kulüplerimiz, taraftarların mümkün olan en kısa sürede güvenli bir şekilde tribünlere dönmesi konusunda kararlı.”
İLGİLİ HABER 
İngiltere`de futbolseverler isyanda: Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu…